moshaverehmadrese

به گزارشخبرنگار مهراز بجنورد، عباس سعیدی مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی صبح شنبه در نشست خبری اظهارکرد: امسال مقرر شده ۱۵ هزار معلم در سطح مدارس استان سازماندهی شوند، از این تعداد ۱۳ هزار و ۷۰۰ معلم نیروی رسمی سازمان بوده و ۴۰۰ معلم جدید بصورت حق التدریس و نهضتی جذب شده اند و مابقی نیاز استان هم از طریق سرباز معلم، دانشجو معلم و خرید خدمات رفع خواهد شد.

عباس سعیدی با اشاره به اینکه در آستانه مهر ۱۸۰ هزار دانش آموز سر کلاس درس می روند، ادامه داد: این تعداد دانش آموز در هشت هزار و ۶۰۰ کلاس درس و بیش از دو هزار آموزشگاه مشغول به تحصیل می شوند.

سعیدی یادآورشد: در راستای عدالت آموزشی امسال کاروان تجهیزات ورزشی و بهداشتی در قالب ۸۰۰ میلیون تومان خریداری و بین مدارس مناطق کمتر توسعه یافته توزیع می شود.

وی با اشاره به وجود ۱۰۵ مرکز شبانه روزی در استان، گفت: در این تعداد فضای آموزشی هفت هزار دانش آموز از ابتدا تا انتهای سال تحصیلی از مزایای محل اسکان، صبحانه، نهار و شام برخوردار می شوند.

مدیرکل آموزش و پرورش خراسان شمالی با اشاره به فرآیند هدایت تحصیلی دانش آموزان و انتخاب، افزود: باید براساس استاندارد دانش آموزان پایه نهم ۵۰ درصد در شاخه نظری و ۵۰ درصد هم در شاخه فنی و حرفه ای و کاردانش ساماندهی شوند در حالی که این شاخص در خراسان شمالی حدود ۱۷ درصد با میانگین و استاندارد کشوری فاصله دارد.

عباس سعیدی با بیان اینکه ۶۷ درصد دانش آموزان استان در رشته های نظری و ۳۳ درصد نیز در رشته های فنی و حرفه ای و کاردانش مشغول به تحصیل می شوند، افزود: متاسفانه بین آموزش و پرورش، دانشگاه ها و بازار کار تناسبی وجود ندارد که این مهم نیازمند کار بیشتر است.

سعیدی گفت: امسال ۱۳ هزار دانش آموز در استان انتخاب رشته کردند و در قالب طرح جوانه سرکلاس درس حاضر می شوند.

وی در انتها با بیان اینکه سرانه فضای آموزشی در استان با میانگین کشوری ۷۰ درصد فاصله دارد، یادآورشد: هم اکنون سرانه فضای آموزشی چهار متر و ۶۰ سانتی متر است.

به گزارش خبرگزاری مهر، عصر روز گذشته سید جواد حسینی در جلسه اعضای شورای معاونان وزارت آموزش و پرورش با تبریک میلاد باسعادت حضرت امام رضا (ع)، اظهار کرد: برخی از پروژه ها و طرح ها اثربخشی زیادی دارد که یکی از آن ها اردوی زیارت اولی ها است لذا با توجه به تمرکز ت های آستان قدس رضوی بر چنین اردوها و اموری، معاونت پرورشی و فرهنگی پیگیری این اردوها را به شکل مطلوبی انجام دهد.

وی با اشاره به برگزاری نوزدهمین کنگره پرسش مهر ریاست جمهوری، افزود: کنگره پرسش مهر فرصت خوبی برای طرح مسائل آموزش و پرورش است.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش با اشاره به جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی، بیان کرد: با پیگیری های انجام شده، قراراست اعتبار ارزی لازم برای کاغذ مورد نیاز چاپ کتاب های درسی تأمین شود.

حسینی طرح حیاط و مدرسه پویا را طرح بسیار خوبی دانست و گفت: این گونه طرح ها نشاط را در مدارس ایجاد می کند.

وی بابیان اینکه جذب خیرین مدرسه ساز بسیار مهم است، تصریح کرد: سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس، کارگروه تسهیل خدمات به خیرین را با حضور تمام نهادهای مربوط پیگیری کند.

سرپرست وزارت آموزش وپرورش تصریح کرد: معاونت پرورشی و فرهنگی پیگیری های لازم برای تأسیس و راه اندازی انجمن خیرین مدرسه یار دانش آموزی را با همکاری مجمع خیرین و سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس مدنظر داشته باشد.

حسینی با اشاره به اینکه ساماندهی مدارس کوچک و املاک آموزش و پرورش دارای اهمیت است، اظهار کرد: همه معتقدیم تا تأمین منابع صورت نگیرد، بسیاری از طرح ها و ایده ها ناکام می ماند اما این را هم می دانیم که کشور در شرایط اقتصادی سختی قرار دارد و باید مسائل مالی را مدیریت کنیم و تأمین منابع را انجام دهیم.

وی با بیان چهار مسیر برای تأمین منابع آموزش وپرورش، گفت: افزایش سهم بودجه آموزش وپرورش از منابع دولتی، افزایش سهم مشارکت نهادهای مربوط در آموزش وپرورش، مدیریت بر منابع و مصارف و آزادسازی ظرفیت های اقتصادی درونی نظام تعلیم و تربیت چهار مسیری است که می توانند برای تأمین منابع آموزش و پرورش موردبررسی و استفاده قرار بگیرند.

تهیه و تدوین نظامنامه تعامل آموزش و پرورش با سایر دستگاه های

سرپرست وزارت آموزش و پرورش در ادامه اضافه کرد: بسیاری از مصارف قابلیت کوچک سازی در راستای تأمین منابع سازمان را دارند لذا سازمان توسعه مشارکت های مردمی نظامنامه تعامل آموزش و پرورش با سایر دستگاه های دولتی و عمومی را تهیه و تدوین کند.

حسینی خاطرنشان کرد: وظیفه اصلی ما تحول و کیفیت بخشی به نظام تعلیم و تربیت است.

وی بابیان اینکه اطلاع رسانی در آموزش و پرورش باید با امید همراه باشد، گفت: باید کارهای خوب حاکمیت و دولت به مردم انتقال داده شود و کارهای امیدبخش را اطلاع رسانی کنیم.

سرپرست وزارت آموزش وپرورش با اشاره به جلسه با بنیاد شهید درباره املاک آموزش و پرورش، اظهار کرد: در این جلسه مقرر شد مدارسی که در اختیار بنیاد شهید است، تعیین تکلیف شوند و تا یک ماه دیگر از بنیاد شهید این املاک را خریداری و یا اجاره کنیم.

حسینی در ادامه بابیان اینکه سندها به شکل آرمانی نوشته می شوند، افزود: برنامه های مربوط به زیر نظام های سند تحول بنیادین با توجه به رویکرد تحقق پذیر تدوین شده است و به استان ها ابلاغ شده است لذا استان باید بعد از بررسی، برنامه ها را به مناطق ارسال کنند.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه استان و مناطق برنامه ها را در قالب چهار دوره تحصیلی بررسی کنند، اظهار کرد: عدم استفاده از تمام اجزا و ارکان نظام آموزشی یکی از دلایلی است که باعث شده بخشی از سند اجرایی نشود و بایددانش آموزان، اولیا و معلمان را در اجرای سند دخالت دهیم و درگیر کنیم.

حسینی تأکید کرد: طرح های تعالی مدیریت، تدبیر و برنامه بوم، ظرفی هستند که می توانند راهکارهای تلفیقی را به مدارس ببرند.

وی خاطرنشان کرد: در مدرسه محوری چند نکته مهم است ازجمله اینکه؛ معلمان حق انتخاب مدیر مدرسه را داشته باشند، مدیر مدرسه اختیار تأمین نیروی انسانی و همچنین مدیر مدرسه بتواند مشارکت اجزا و ارکان مدرسه را ممکن سازد.

حسینی در پایان گفت: سند تحول بنیادین ایده های خوب برای تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت را آورده است و ایده ها باید به برنامه خوب و اقدامات خوبی منتج شوند.

در این جلسه درباره افتتاح اردوی زیارت اولی ها، آغاز بخش پژوهش مسابقات قرآن دانش آموزی، برگزاری نوزدهمین کنگره پرسش مهر، روند اجرایی هدایت تحصیلی دانش آموزان، کاغذ مورد نیاز چاپ کتاب های درسی، توانمندسازی معلمان تربیت بدنی و مراقبان بهداشت، بازدید از پروژه های عمرانی نیمه تمام در سراسر کشور، فروش اینترنتی کتاب های درسی بحث و گفت وگو انجام گرفت.

خبرگزاری مهر- گروه جامعه- آزاده سهرابی: ما می خواهیم کودک را تربیت کنیم، می خواهیم به او آموزش دهیم، می خواهیم آداب اجتماعی، فرهنگی یا مهارتی را به او یاد بدهیم، می خواهیم او را اجتماعی کنیم و در او ایجاد انگیزه کنیم و وقتی بحث چنین مسائلی پیش می آید که یکی از ابزار معلم، والدین و اجتماع می شود تنبیه و پاداش. موضوع پاداش و تنبیه در فرایند رشد و یادگیری و آموزش از دیرباز در علم تعلیم و تربیت مطرح بوده است؛ عده ای تأثیر آن و یا وم آن را رد کرده اند و عده ای آنقدر روی آن تمرکز داشته اند که انواع تنبیه و پاداشت، نوع های مؤثر آن و. را در نظریه های خود تدوین کرده اند. تفاوت نگرش در تربیت و حتی تعلیم کودکان ریشه ای تاریخی دارد تا جایی که در این میان گاه با نشریه جای کاملاً متضادی در روان شناسی رشد و نظریه های تعلیم و تربیت رو به رو می شویم. اما آنچه مهم است این است که نظام تعلیم و تربیت بر مبنای کدام نظریه، کدام روش بنا نهاده شده باشد. آیا موافق وجود سیستم پاداش و تنبیه است یا مخالف! و یا وماً سیستم آموزشی متأثر از سیستم سنتی تربیتی حاکم بر جامعه و مطابق سنت های تربیتی شکل گرفته است!

ما از زمانی مکتب خانه سیستم آموزشی خود را مبتنی بر تنبیه و پاداش، و بیشتر تنبیه بنا نهادیم. چوب و فلکی که از پدربزرگ و مادربزرگ های خود شنیده ایم سنتی ترین روش تنبیه بوده است. در حالی که از ابتدا آنها که معتقد به سیستم پاداش و تنبیه بودند نیز، از شیوه های ارائه مستقیم پاداش و تنبیه (دادن شکلات و زدن با ترکه) کمتر سخن گفته اند و انواع دیگری از آن را مطرح می کنند اما در دوره آموزش نوین در کشورمان نیز تا چند سال اخیر هنوز حرفی از مدل تنبیه و تشویق به جز همان تفکر سنتی نبوده است. زمان ما که حالا فرزندانمان به مدرسه می روند، کارت های صدآفرین می دادند و تنبیه بدنی و بیرون کردن از کلاس، فرستادن دانش آموز پشت در اتاق مدیر اخراج از مدرسه و هم جزئی رایج در تنبیه و تشویق بود.

از سوی دیگر نمره بارزترین ارائه تنبیه و پاداش بود که تا امروز هم ادامه دارد. هر چند قرار است نمره ها توانایی دانش دانش آموز را بسنجند اما رفتاری که معلم و والدین در مقابل نمره انجام می دهند، پیامدش همان پاداش و تنبیه برای آن دانش آموز است. حالا چند سالی است نمره در دبستان برچیده شده است اما دیده ها و شنیده ها حکایت از آن دارد که رفتار معلمان درست مطابق سیستم ارزشیابی کیفی توصیفی تغییر نکرده است که یکی از دلایل ایجاد آن گذشتن از همین سیستم پاداش و تنبیه سنتی و نمره دادن ها بوده است.

از سوی دیگر ما همچنان درباره تنبیه بدنی دانش آموزان از گوشه و کنار کشور می شنویم. درباره اخراج دانش آموزان، بیرون کردنشان از سر کلاس، تحقیر آنها توسط سیستم آموزشی، اهمیت نمره برای والدین و و باز از سوی دیگر معلمان نیز معتقد هستند برای به راه آوردن دانش آموزان سرکش نیاز به ابزاری دارند و سیستم آموزشی نباید دست معلم را در ابزار تنبیه و پاداش ببندد. و اینها همه در حالی است که والدین هم آگاهی چندانی در مقابل اینکه در مسیر تربیت از چه ابزاری می توانند استفاده کنند که بالاترین کارایی و کمترین آسیب را برای فرزندانشان داشته باشد، ندارند؛ همانطور که به نظر می رسد سیستم آموزشی ما نیز در کلان چنین دیدگاهی ندارد.

والدین و معلمان باید به طور کامل آموزش ببینند و با هم همکاری داشته باشند تا کودک دچار دوگانگی تربیتی نشود. یکی از مشکلات اساسی ما در جامعه این است که در خانواده ها روش تربیتی نداریم. بلکه بر حسب شرایط روز کاری را انجام می دهیم

گفتگو با دکتر مهرداد فلاطونی روانشناس اجتماعی را از این منظر شروع کردیم که آموزش و پرورش به طور خاص چه کاری می تواند انجام دهد که مهارت های زندگی و تاب آوری در جامعه را از سنین پایین نهادینه کند؟ وی در این باره به خبرنگار مهر گفت: ما در تعلیم و تربیت کودک باید چند بخش را با هم در نظر بگیریم. یکی خود بچه ها هستند، بخش دوم والدین است و بخش بعدی معلمان و کادر آموزش هستند. والدین و معلمان باید به طور کامل آموزش ببینند و با هم همکاری داشته باشند تا کودک دچار دوگانگی تربیتی نشود. یکی از مشکلات اساسی ما در جامعه این است که در خانواده ها روش تربیتی نداریم. بلکه بر حسب شرایط روز کاری را انجام می دهیم.

وی ادامه داد: روان شناسان با معیارهای شخصی اصول تربیتی را ننوشته اند. آنها روی ده ها هزار کودک یک روش را هنجار کرده اند و دیده اند روش خوبی است. مثلاً وقتی فردی مانند اسکینر می گوید زمانی که می خواهید عادتی را از بچه بگیرید که مخرب است، مثلاً پرخاشگری کودک، زمان پرخاشگری به کودک توجهی نکنید که هر توجه حتی تذکر برای خاموش کردن این رفتار هم نوعی توجه محسوب می شود، بلکه هر زمان کودک پرخاشگری نداشت، به او پاداش بدهید تا تداوم رفتار مطلوب را پی بگیرد، او به راحتی به چنین دستاوردی نرسیده است. ما می توانیم به روش ها ایراد بگیریم اما ما هم باید به همان اندازه روش جایگزین خود را آزمایش و اثبات کنیم. اگر ایرادی نداریم که بگیریم باید روش های سنتی خود را جایگزین چنین روش هایی کنیم.

حضور روان شناس در مدرسه اامی است

این روان شناس ادامه داد: حضور روان شناس در مدرسه اامی است. من گمان می کنم در میان این خیل معلمان و کادر آموزشی بالاخره یک نفر پیدا می شود که روان شناس باشد. یا در هر مدرسه از میان کادر آموزشی و والدین بالاخره یک نفر آشنا به این مسائل پیدا می شود تا هر سه قشر را آموزش دهد: معلم، والدین و بچه ها.

وی با اشاره به اینکه تقلید و الگوسازی در مورد بچه هایی که در سن تلقین پذیری و رشد هستند، عموماً از میان معلمان یا والدین انجام می شود، بیان کرد: ممکن است بگوییم امروز اوضاع اقتصادی خانواده بد است، اوضاع اقتصادی معلمان خوشایندشان نیست اما مجبور هستیم برای نسل آینده که فرزندانمان هستند وقت بگذاریم.

فلاطونی در ادامه به طور خاص درباره پاداش و تنبیه که این روزها بحث آن در مدارس زیاد مطرح می شود، گفت: اول باید این را بدانیم که ما حق نداریم به عنوان یک آدم تحصیل کرده در آموزش و پرورش اشتباهات یا عدم دانایی خود را گردن نظریه پردازها بیاندازیم. ما در دانشگاه روش تحقیق آموخته ایم که می گوید اگر پرسشی دارید تحقیق کنید، تست بگیرید، تحقیق میدانی انجام دهید، تئوری شکل بدهید و از همین رو اگر می خواهیم در سیستم آموزشی کلان خود یک نظریه را ارجح بدانیم (مثلاً رفتاری ها که بیشتر در این باره صحبت کرده اند) مبانی اش را در بیاوریم و به معلم ها به طور کامل یاد بدهیم و اگر قرار است مدل خودمان را پیاده کنیم باید آن را تئوریزه کنیم. می توانیم روی مدل های مختلف پاداش و تنبیه کار تحقیقاتی گسترده انجام دهیم تا ببینیم در کشور ما و در میان بچه های ما کدام پاسخ بهتری می دهد.

دنیای تعلیم و تربیت به سمت کیفی شدن می رود ما همچنان درگیر نمره و آزمون هستیم

وی اضافه کرد: اما به طور کلی برای ایجاد یک رفتار باید تقویت کننده به کودک بدهیم. متأسفانه در سیستم آموزشی ما تقویت کننده ها برای همه دانش آموزان یکسان است. در حالی که برای هر کودک، هر تقویت کننده ای همان معنای پاداشی که ما می گوئیم را ندارد. روحیه بچه ها با یکدیگر متفاوت است. دنیا دارد به سمت کیفی شدن می رود و ما هنوز در این سیستم که بچه خوب نمره خوب، بچه بد نمره بد، مانده ایم. شاید سیستم ارزشیابی کیفی توصیفی شده باشد اما اولاً باز هم عموماً معلم ها همان را به نمره تبدیل می کنند و دیگر اینکه از پایه هفتم دوباره همان داستان نمره است.

این روان شناس اجتماعی بیان کرد: در سیستم پاداش دهی و تنبیه ما نیاز داریم تک تک بچه ها و روحیات آنها را بشناسیم. این کار سختی نیست. یک دانش آموز ابتدایی ۶ سال در یک مدرسه می ماند. یک مشاور کاملاً وقت آن را دارد تا تک تک بچه ها را مورد مطالعه قرار دهد. در پرونده آنها هر آنچه مطالعه می شود، ثبت شود.

وی ادامه داد: یک نکته دیگری را هم باید فراموش نکنیم و آن این است که وقتی چیزی را می گیریم باید در ازای آن چیزی را ارائه دهیم وگرنه فرد را دچار اضطراب و عقده های درونی می کنیم. در ارزشیابی کیفی توصیفی باید ببینیم هر دانش آموزی به چه پاداشی یا تقویت کننده مثبتی توجه نشان می دهد. ضمن اینکه ما به جای تنبیه بهتر است از تقویت کننده های منفی و یا پاسخ خاموشی استفاده کنیم. مثلاً همین که در اثر یک رفتار نادرست کودک به او محرک خوشایندی که تا دیروز در اختیارش بوده را ندهیم برای او بزرگترین تنبیه است. ومی ندارد رفتار خشونت آمیز، سرزنش، کتک و. داشته باشیم. در تنبیه مشکل اینجاست که نمی گوییم چه چیزی خوب است، فقط آن چیزی که بد است را عیان می کنیم. با اینکه برو از کلاس بیرون، دم دفتر مدیر بمان، یا حتی کتک زدن چیزی عایدمان نمی شود.

فلاطونی در ادامه اظهار کرد: فرض کنید یک معلم سر کلاس دانش آموز شلوغی دارد. یا یک مادر فرزند پرخاشگری دارد. وقتی او شروع به شلوغ کردن می کند نباید مدام به او گفت ساکت، و یا تهدیدش کرد چرا که همین توجه خودش می شود تقویت کننده مثبتی که داریم به او می دهیم. اثر همساز دارد. در این مواقع باید آن کودک را نادیده گرفت و اهمیتی به رفتارش نداد. در ازای آن هر زمان که آرام بود و شلوغ نکرد به او توجه کرد که خود این توجه می شود تقویت کننده مثبت و ضامن تداوم رفتار خوشایند کودک است.

وی ادامه داد: تمام معلمان ما باید سیستم فیدبک را یاد بگیرند. ببینید همین الان هم ما اشتباهات زیادی در فرایند تعلیم و تربیت داریم. وقتی نمره به دانش آموز می دهیم می گوئیم ۲۰ یعنی تو خوب هستی و حتی اگر ۱۹ بگیری یعنی کارت درست نیست. دیگر اینکه یادمان باشد تنبیه ماحصلی ندارد جز اینکه نسلی پر از عقده بار بیاوریم. هر کدام از ما معلمان سال اولمان مهربان بوده اند، افراد موفقی شده ایم و اگر چیزی جز خط کش زرد معلم به یاد نیاوریم همان رفتار را با بچه خود تکرار می کنیم. پس جایگاه معلم در فرایند تعلیم و تربیت چیزی بیش از آن است که حتی تصور می کنیم.

بچه ها را در معرض پیام های تربیتی ضد و نقیض قرار ندهیم

مهرانه قشنگ روان شناس نیز در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص بهترین مدل تنبیه و تشویق در تربیت و تعلیم کودکان به خبرنگار مهر گفت: ما نظریه های متعددی در این زمینه داریم. برخی نظریه پردازان روانشناسی کودک مانند مونتسوری هستند که به طول کامل با ارائه پاداش و تنبیه در فرایند تربیت کودک مخالف هستند. آنها معتقد به نوعی پاداش و تنبیه درونی هستند. یعنی به اینکه اگر کودک رفتاری غیراجتماعی یا ناشایست ارائه داد باید چگونه رفتار کنیم آنها معتقد هستند در این شرایط فقط باید کودک را با کاری که کرده تنها بگذاریم و مثلاً او را در بازی های خود همراهی نکنیم و به این صورت او متوجه می شود در صورتی می تواند عضوی از جمع باشد که رفتارش را اصلاح کند و البته این میزان ایگنور کردن هم زمان مشخصی دارد.

وی ادامه داد: درباره آموزش هم آنها معتقد هستند اگر شما تکلیفی به کودک بدهید که مشتاق آن نباشد سراغ انواع پاداش و تنبیه می روید و تحسین و نمره و تهدید استفاده می کنید و این عموماً نتیجه عکس می دهد و به مرور کودک آنقدر نگران واکنش های شما می شود و ترس از پاسخ اشتباه دادن را تجربه می کند که حتی دیگر تمرکز خود را از دست می دهند.

این روان شناس بیان کرد: ارزشیابی بیرونی از نظر این روان شناسان استقلال کودکان را از بین می برد. اما از سوی دیگر کسانی که به نظریه های یادگیری علاقه دارند یا رفتارگراها به ارائه پاداش و تنبیه برای تقویت رفتار مناسب و ویدئو مشاوره ای کاستن از رفتار نامناسب معتقد هستند اما بسیار روش های گوناگونی دارند. ما اینجا با انواع تقویت کننده ها رو به رو هستیم. یک معلم یا والدین باید خیلی دقیق این را بدانند. مثلاً تنبیه مناسب از نظر آنها این نیست که اگر کودک کار نادرستی کرد سرش داد بزنیم، بگوییم ده بار از روی یک مشق بنویس و. کافی است برای تنبیه یک محرکی که برای کودک خوشایند است را از او بگیریم آن هم برای یک زمان مشخص مثلاً دو ساعت. به طور مثال کارتون مورد علاقه اش را نتواند ببیند. با دوستانش نتواند بیرون برود و. برای تشویق هم ما حذف محرک ناخوشایند را داریم مثلاً اگر کودک درسش را به موقع تمام کرد می توانیم به او بگوییم اگر قرار بود برود و اتاقش را مرتب کند که معمولاً کار خوشایندی برای بچه نیست، امروز می تواند با کمک ما این کار را بکند.

وی ادامه داد: ببینید مهم این است که ما یک روش مشخص برای تربیت داشته باشیم. تنبیه و تشویق جز کوچک اما اثرگذاری از تربیت است که در آموزش هم کاربرد دارد. اما در وهله اول باید بدانیم دیگر روزگار تنبیهات مستقیم و خصوصاً خشونت آمیز سر آمده و دیگر اینکه بر یک مسیر تربیتی حرکت کنیم و پیام های ضد و نقیض به بچه ها ندهیم. الان مشکل بچه های ما این است که در معرض انواع پیام های تربیتی ضد و نقیض قرار می گیرند.

به گزارش مهر، آنچه در فرایند تربیتی و حتی آموزشی کودکان و نوجوانان حائز اهمیت است شناخت نوع تفکر و روحیات منحصر به فرد هر کدام از آنها، ادراک آنها از فرایند تربیتی و همچنین میزان تربیت پذیری یا الگوپذیری و دیگر مواردی است که در فرایند رشد اثرگذار است. آنچه در سیستم تربیتی خانواده و مدرسه باید پیاده شود، الگویی مناسب از روش هایی قبلاً آزموده شده و آزمون و خطا پس داده است. در یکی از جزئی ترین مباحث این فرایند که تنبیه و پاداش است، به نظر می رسد باید از نداشتن رویه و نشناختن فرآیندها دست بکشیم و به اصول تربیتی بازگردیم.

منبع خبر: خبرگذاری مهر

حجت الاسلام والمسلمین علی ذوعلم رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی در گفت وگو باخبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس،با اشاره به اینکه نیازمند بازآرایی و بازنگری عمیق در برنامه های درسی برای تطبیق کامل با برنامه درسی ملی هستیم، اظهار کرد: می خواهیم حرکاتی در این زمینه انجام دهیم چون اکنون خلأهای بسیاری وجود دارد.

وی گفت: بنده نمی گویم کتاب های ما، کتاب های خوبی نیستند، غلط دارد یا اشتباه دارد ولی خلأهایی در آنها وجود دارد که شامل همه کتب درسی در شاخه های فنی و حرفه ای، کاردانش و نظری است که میزان خلأها در آنها متفاوت است.

حجت الاسلام والمسلمین ذوعلم ادامه داد: با نوعی بازآرایی که در حال انجام است در صدد این هستیم تا بستر علمی فراهم شود تا نگاه جامع به مقوله هایی که در آن خلأ وجود دارد، ایجاد و اولویت گذاری شود و همچنین تدوین برنامه ریزی درسی مبتنی بر برنامه درسی ملی باشد.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا موضوعی وجود دارد که در کتب درسی نیامده باشد یا به نحو دیگری بازگو شده باشد و بتواند در حافظه تاریخی دانش آموزان تأثیرگذار باشد، اظهار داشت: واقعیات تاریخی مشابهی در تاریخ ما وجود داشته که بچه ها از آن خبر ندارند. یک علتش این بوده که متاسفانه حتی در دوره قبل از انقلاب اسلامی، تاریخ کشورمان را نیز دیگران برای ما می نوشتند؛ تازه 40، 50 سال است که خودمان می خواهیم برای خودمان تاریخ بنویسیم و به برکت همین تأملات برنامه ریزی است که نکات برجسته می شوند و این خیلی خوب است.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی اضافه کرد: نکته دیگر مورد توجه این است که برنامه درسی ما پیش از انقلاب توسط بیگانگان نوشته می شد و این موضوع نشان می دهد که پس از انقلاب ما توانسته ایم روی پای خود بایستیم؛ بنابراین غفلت ها کم و بیش وجود داشته و حتما جامعه نخبگانی می توانند کمک بسیاری به ما کنند.

وی ادامه داد: واقعا همیشه یکی از درخواست های ما از صاحب نظران، متخصصان، نخبگان حوزوی و دانشگاهی در شاخه های مختلف و پژوهشگاه ها این بوده که چون تعلیم و تربیت متعلق به کل جامعه است باید ما را نقد کنند و پیشنهاد و نظر ارائه دهند. همچنین در جاهایی که لازم است مشارکت در تولید مواد و رسانه های آموزشی داشته باشند.

منبع خبر :خبرگذاری فارس

به گزارش گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس به نقل از مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، کتاب <<برنامه ریزی درسی دوره تحصیلی متوسطه>> تالیف جواد حاتمی (دانشیار دانشگاه تربیت مدرس)، محمد آرمند (دانشیار پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی <<سمت>>) و زهرا رحیمی با مشارکت سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت) و پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی در 6 فصل و 8 صفحه به چاپ رسید.

در قسمت پیشگفتار این کتاب آمده است: <<برنامه ریزی درسی دوره تحصیلی متوسطه یکی از دورس تخصصی دوره کارشناسی رشته علوم تربیتی است که در برنامه مصوب جدید وزارت علوم،تحقیقات و فناوری به صورت نظری ارائه می شود. با توجه به اهمیت و حساسیت دوره متوسطه و به دلیل قرار گرفتن دانش آموزان این مقطع تحصیلی در دوره سنی بلوغ و به تعبیر روان zwj;شناسان، دوره بحران رشدی، معرفی دقیق و علمی ویژگی های مخاطبان این دوره و برنامه های درسی مختص آن ها بسیار ضروری است. از این رو در اثر حاضر سعی شده است که علاوه بر تبیین ویژگی های برنامه درسی دوره متوسطه، به معرفی ابعاد شناختی و شخصیتی مخاطبان این مقطع تحصیلی پرداخته شود.>>
شورای تخصصی تحول و ارقاء علوم انسنی شورای عالی انقلاب فرهنگی تالیف کتب علوم انسانی دانشگاه zwj; ها در رشته های مختلف را به عنوان یکی از راهبردهای فعالیت خود معین کرده و تا کنون چندین عنوان از این کتب درسی را برای رشته های درسی مختلف منتشر کرده است.

منبع: خبرگذاری فارس

مدیرکل آموزش و پرورش استان قزوین بر ساخت یک مدرسه به ازای هر ۲۰۰ واحد توسط انبوه سازان در استان قزوین تاکید کرد.

به گزارش خبرنگار ایلنا از قزوین، خیراله رحمانی در شورای آموزش و پرورش استان گفت: انبوه سازان باید به ازای هر ۲۰۰ واحد یک مدرسه بسازند، اما این موضوع در استان تحقق پیدا نکرده است و باید در این زمینه تدبیری اندیشیده شود .

وی ادامه داد : در مناطق ولایت، پونک و سورتک، هیچ فضای آموزشی وجود ندارد.

رحمانی افزود: ۱۷۶ مدرسه قزوین هم فضای مناسبی ندارند.

این مسئول اظهار کرد: از ابتدای امسال ۴۹۱ مصوبه داشتیم که بیش از ۱۰۰ مصوبه عملیاتی شده است.

مدیرکل آموزش و پرورش استان ، درآمد این اداره را یک میلیارد و ۳۸۶ میلیون تومان از ابتدای امسال تاکنون اعلام کرد و گفت: پیش بینی شده است تا پایان امسال درآمد این نهاد به دو میلیارد تومان برسد.

به گفته رحمانی، هدایا و کمک های خیران هم در این مدت ۱۸ میلیارد تومان بوده است.

جمالی پور استاندار هم در این جلسه گفت: همه در برابر خانه دوم فرزندانمان مسئولیم و باید بهترین شرایط را برای آموزش فراهم کنیم.

جمالی پور افزود: همه پرورش یافته آموزش و پرورش هستیم و باید برای حل مشکلات آن تلاش کنیم.

استان قزوین با بیش از ۲۵۰ هزار دانش آموز، دارای ۲ هزار و ۲۰۰ واحد آموزشی است.

منبع: ایلنا

فرماندار تربت حیدریه گفت : خیرین مدرسه ساز، ظرفیت معنوی آموزش و پرورش هستند و باید وم همکاری با خیران مدرسه ساز تبیین شود.

به گزارش خبرنگار ایلنا از تربت حیدریه، دومین جلسه هیات مدیره جدید مجمع خیرین مدرسه ساز تربت حیدریه به منظور معارفه مدیر عامل جدیدمجمع خیرین مدرسه ساز با حضور فرماندار تربت حیدریه، معاون ی، امنیتی فرماندار، مدیر آموزش و پرورش وهیات مدیره مجمع خیرین مدرسه ساز درمحل دفتر مجمع برگزار شد.

در ابتدای جلسه فرماندار تربت حیدریه با تاکید بر وم همکاری با خیرین مدرسه ساز تاکید گفت: خیرین و انجمن اولیا، پشتوانه بزرگی برای نظام تعلیم و تربیت هستند.

علی رستمی گفت: باید از ظرفیت معنوی خیرین، برای ترویج فرهنگ بخشش و نیکوکاری در مدارس استفاده کرد و آن را به عنوان الگو به دانش آموزان شناساند.

وی تأکید کرد: مطمئن باشید آموزش و پرورش می تواند آینده جامعه ما را ترسیم کند که در این زمینه باید با برنامه ریزی مناسب به این دستگاه کمک کنیم.

فرماندار تربت حیدریه گفت: توسعه پایدار را در مدارس بجوییم، اگر در پی تربیت شهروند خوب و رسیدن به حیات طیبه ایم باید نگاهمان به سمت مدرسه و معلم باشد.

رستمی افزود: آموزش و پرورش بدون مشارکت جامعه نمی تواند به تمامی اهداف خود برسد، خیرین و انجمن اولیا، پشتوانه بزرگی برای نظام تعلیم و تربیت هستند که ما باید این فرصت رو مغتنم بدانیم و با برنامه ریزی مناسب و تلاش مضاعف زمینه مشارکت و حضور این یاریگران نیک اندیش را در مدارس فراهم آوریم.

وی با اشاره به اینکه هزینه کردن در مدارس و برای تعلیم و تربیت سرمایه گذاری بزرگ و پر منفعتی است، تصریح کرد: چرا که کودکان امروز، طبیبان آینده دردهای جامعه ما هستند، بی شک کودکان امروز قدردان زحمات همه خیرین خواهند بود و در آینده با عملکرد خود، پاسخ این همه مهربانی را خواهند داد.

وی خاطرنشان کرد: خیرین مدرسه ساز و مدرسه یار، تفکر ناب نوع دوستی و فرهنگ نیکوکاری را در کودکان ما ترویج می دهند و مسیر رسیدن به انسانیت را هموار می کنند.

رستمی تاکید کرد: مجمع خیرین مدرسه ساز از 21 سال پیش فعالیت خود را درکشور آغاز کرده است و 20 تا 30 درصد مدارس کشور را خیرین ساخته اند و از 530 هزار کلاس درکشور 107 هزار مدرسه توسط خیرین ساخته شده است و دو نیم میلیون دانش آموز در کشور در کلاس هایی هستند که ساخته شده است و باید تلاش شود به موازات سایر امور خیریه تشکل ها، برنامه مطالعات درسی،سمن ها و سازمان های مردم نهاد ایجاد شود که دولت هیچ نقشی در آن ندارد وامور به مردم وبخش خصوصی واگذار شود .

رستمی واگذاری اختیارات به مسئولان محلی را یکی از فلسفه های اصلی تشکیل شوراهای آموزش و پرورش دانست و افزود: متاسفانه این شورا نتوانسته در چارچوب قوانین تدوین شده خود کاملا اثرگذار باشد.

وی ادامه داد: اگر چه یکی از ماموریت های شورای آموزش و پرورش ایجاد چشم اندازهای مشترک مبتنی بر مقتضیات و نیازمندی های بومی و محلی بوده است، ولی دو هدف عمده تفویض اختیارات و تمرکززدایی بعد ۲۶ سال از تاسیس این شورا هنوز محقق نشده و در تمامی این دوران با واگذاری امور به شوراهای اموزش و پرورش مخالفت یا مقاومت شده است .

رستمی تصریح کرد: هر چند اختیارات ویژه در این قانون پیش بینی شده از جمله تقویم آموزشی، سازماندهی نیروها،حمایت از دانش آموزان نیازمند و مستعد، جذب منابع درآمدی پایدار ولی متاسفانه هیچ کدام از این امور بدلیل مداخلات و تصمیم گیری در سطح استان و یا وزارت در طول سالیان متمادی عملیاتی نگردید است.

منبع: ایلنا

مدیر آموزش و پرورش تربت حیدریه گفت: خیرین مدرسه ساز افتخار آموزش و پرورش تربت حیدریه هستند.

به گزارش خبرنگار ایلنا از تربت حیدریه، محمدرضا قرایی در این خصوص اظهار کرد: وظیفه خیرین، پیشکسوتان و یاوران فرهنگ یاری رساندن به مجموعه آموزش و پرورش است و فرصتی جهت احیای ارزش ها و کرامت انسانی فراهم می کنند.

وی با بیان اینکه وجود جامعه خیرین مدرسه ساز از افتخارات آموزش و پرورش شهرستان است، گفت:یکی از راه های همگانی کردن فرهنگ، شرکت در امور خیر در خصوص رفع نیازهای مدرسه ها و مدرسه سازی است.

قرایی بیان کرد: مدرسه سازی از اعمال خداپسندانه است زیرا مدرسه مکان تعلیم و تربیت، آموزش علم و دانش و پژوهش و جایگاه مطالعه و تأمل علمی و محل آموختن مهارت های زندگی است.

وی گفت: وجود خیرین، پیشکسوتان و یاوران فرهنگ در یاری رساندن به مجموعه آموزش و پرورش را فرصتی جهت احیای ارزش ها و کرامت انسانی می دانیم و وجود جامعه خیرین مدرسه ساز از افتخارات آموزش و پرورش شهرستان قلمداد می شود.

یکی از راه های همگانی کردن فرهنگ شرکت در امور خیر در خصوص رفع نیازهای مدرسه ها و مدرسه سازی تقدیر از اقدامات سخاوتمندانه و ایثار گرانه ی خیّرین است .

علمدران افزود: آنچه ملاک و پایه توسعه کشور محسوب می شود علم و دانش است و مدرسه سازی از اعمال خدا پسندانه است که مکان تعلیم و تربیت ، آموزش علم و دانش و پژوهش و جایگاه مطالعه و تأمل علمی و محل آموختن مهارت های زندگی را برای دانش آموزان را مهیا می کند.

وی تصریح کرد: در طول سال های اخیر، خیران، مشارکت زیادی داشتند و نسبت به چند سال گذشته رشد فوق العاده ای داشتند که این یک موهبت الهی است که نصیب فرزندان این مرز و بوم شده است.

مدیر عامل جدید مجمع خیرین مدرسه ساز خاطرنشان کرد: مسئولان باید خاستگاه اصلی جامعه را در مدارس آموزش دهند و خواستار توجه ویژه استاندار و فرمانداران و سایر دستگاه ها به آموزش و پرورش شوند.

وی اظهار کرد: باید ظرفیت های موجود در شهرستان را شناسایی کنیم و با تبیین و تدوین برنامه مناسب، نسبت به استفاده بهینه از این ظرفیت ها اقدام کنیم.

علمداران گفت: از ابتدای سال ۱۳۷۵ تا کنون با حمایت خیرین اقدام به احداث ۴۵ مورد فضای آموزشی، ۲ باب خوابگاه، ۳ سالن ورزشی، ۲۹ نمازخانه، ۱ باب کتابخانه، سه چشمه سرویس بهداشتی، ۲ سالن چند منظوره ، یک مورد محوطه سازی اجرا شده و همچنین ۱۳ پروژه درحال اجرا است و علاوه بر این چند واحد مسی و زمین توسط خیرین گرانقدر به آموزش و پرورش شهرستان اهدا شده است .

گفتنی است تفاهم نامه ساخت نمازخانه(سالن چند منظوره) با برادران خوجگی(فرزندان خیر ارجمند حاجیه خانم هادوی) به مبلغ یک میلیارد ریال با آموزش و پرورش تربت حیدریه منعقد شده است.

منبع: خبرگزاری ایلنا

به گزارش خبرنگار مهر، فائزه موهبتی پیش از ظهر سه شنبه در نشستی با خبرنگاران با بیان اینکه طرح ملی دادرس سال جاری در خراسان جنوبی برای هشتمین سال متوالی در حال برگزاری است، افزود: در راستای اجرای این طرح با پایان مرحله درون مدرسه ای، پنج هزار و ۵۶۷ دانش آموز از اول آبان ماه تا پایان دی ماه آموزش های لازم را فراگرفتند.

معاون امور جوانان هلال احمر خراسان جنوبی اظهار کرد: آموزش ها طرح مدیریت زمان در سال جاری نسبت به سال گذشته از رشد ۲۸ درصدی برخوردار بوده است.

وی اظهار کرد: پناهگیری و خروج ایمن، ارزیابی و کنترل علائم حیاتی، احیای قلبی- ریوی، خونریزی پانسمان و بانداژ، شکستگی و آتل بندی، حمل مصدوم، اطفای حریق و اسکان اضطراری از جمله محورهای آموزشی این طرح بوده است.

موهبتی با بیان اینکه این آموزش ها به همت ۶۳ مربی دادرس برای دانش آموزان پایه هشتم در ۱۲۶ مدرسه در سطح استان اجرایی شده است، گفت: در مجموع ۲۴۴ تیم آماده از بین تکالیف دانش آموزان پایه هشتم در سطح مدارس آموزش های مد نظر را آموخته اند.

معاون جوانان جمعیت هلال احمر خراسان جنوبی اظهار کرد: در سال جاری ۹ مدرسه در سه شهرستان بشرویه، طبس و بیرجند به صورت اختصاصی مدرسه امدادی بوده اند.

وی ادامه داد: در این مدارس اختصاصی، ۸۰ درصد از دانش آموزان تحت آموزش های امدادی قرارمی گیرند اما در سایر مدارس، آموزش ها منحصر به کانون های دانش آموزی بوده و همه دانش آموزان را در برنمی گیرد.

موهبتی با اشاره به تأثیر گذاری این آموزش ها در زندگی دادرسان، بیان کرد: علاوه بر اینکه دانش آموزان آموخته هایشان را در راستای کمک به دیگران به ویژه خانواده بکارگیری می کنند، در افزایش معلومات فراگیران در سطح امدادی تأثیر بسزایی دارد.

معاون جوانان جمعیت هلال احمر خراسان جنوبی با بیان اینکه المپیاد آماده، مسابقات طرح ملی دادرس است، افزود: این مسابقات به منظور رشد و شکوفایی استعدادهای علمی و امدادی، افزایش روحیه کار جمعی و سطح آگاهی دانش آموزان عضو کانون های دانش آموزی هلال احمر طرح ریزی شده و برگزار می شود.

منبع: خبرگزاری مهر

امیرعباس میرزاخانی کارشناس آموزشی در یادداشتی که در اختیار این خبرگزاری قرار داده است، نوشت: در زمینه مناسبات انسانی، از برقراری روابط افراد با هم صحبت می شود.

شاید بتوان گفت که برقراری روابط انسانی مطلوب میان افراد، یکی از مهم ترین عواملی است که آنان را برای حصول به اهداف و مقاصدشان یاری می دهد. بر این اساس، همه انسان ها برای رسیدن به مقاصدشان به داشتن توانایی برقراری ارتباط با سایر انسان ها نیاز دارند که این توانایی را در مدیریت، اصطلاحاً مدیریت روابط انسانی می نامند.

با توجه به آنکه مدرسه یک نهاد اجتماعی محسوب می شود و از ارزش های فرهنگی جامعه ای که در آن فعالیت می کنند، تأثیر می پذیرد، موضوع روابط انسانی مدیر مدرسه در قالب روابط اجتماعی و فرهنگی اهمیت بیشتری می یابد.

توجه کارکنان، بزرگترین و مهم ترین پدیده ای است که در دهه اخیر، رشد فراوانی داشته است؛ این جنبش نیز مانند شماری دیگر از جنبش های کارآمد مدیریت، سودمندی و کاربردهای زیادی دارد و در تمام کشورهای صنعتی و پیشرفته جهان، به طور جدی به آن توجه می شود و چنین رویکردی، مبانی و اصول کار با کارکنان را دچار تحولی شگرف ساخته است.

اندیشه های نو، دگرگونی های ریشه ای که در قلمرو مدیریت منابع انسانی پدید آورده، بی آنکه با مقاومتی رو به رو شود، به آرامی و آسانی پذیرفته شده و راه را برای بهره گیری بالاتر از توان تخصصی کارکنان هموار ساخته است. اگر مدیر آموزشگاه یا هر سازمانی، نتواند رابطه ای میان خود و طرف مقابل ایجاد کند، هیچ اطلاعاتی به دست نمی آورد.

ارتباطات انسانی و داشتن برنامه مطالعاتی، کلید موفقیت یا بهتر بگوییم حلّال بخش اعظمی از مشکلات روابط انسانی است.

تعریف روابط انسانی

فالت، که یک فیلسوف اجتماعی است، روابط انسانی در مدیریت را این گونه تعریف کرده است: روابط انسانی عبارت است از توان برقراری ارتباط انسانی با معلمان، دانش آموزان، اولیای دانش آموزان، مسؤولان و.از طریق پذیرفتن وجود، شخصیت و ویژگی های افراد و همه تفاوت هایی که احتمالا با شخص مدیر دارند.

روابط انسانی و اهمیت آن برای مدیران

روابط انسانی از رابطه یا روابط مثبت و هدف داری که میان دو یا چند انسان وجود دارد، صحبت می کند. روابط انسانی مظهر وجود و ارزش انسان هاست و پدیده رفتاری اجتماعی گروه های انسانی است که شکل و نوع آن به عنوان وجه تمایز انسان و حیوانات به شمار می رود. در این مفهوم، روابط انسانی عامل سازنده، تشویق کننده و امید بخش است.

هر انسانی ناچار است در محیط زندگی خود به برقراری روابط متنوع دست بزند. هر کس در محیط خانواده، مدرسه، کار، تفریح، عبادت و. به برقراری روابط با دیگران نیاز دارد. از میان همه عوامل شادی و سعادت آفرین، شاید بدون گزافه گویی، برقراری روابط انسانی مطلوب، عمده ترین عامل خوشبختی و موفقیت هر کسی در زندگی است.

روابط شوهر با زن و فرزندان خود، رابطه با مشتریان، رابطه راننده با مسافران، رابطه معلم با شاگردان، رابطه فرد با دوستان، رابطه کارمند با ارباب رجوع و رابطه مدیر با همکاران یا زیردستان خود در میزان موفقیت آنان امر سرنوشت سازی است. همه انسان ها به داشتن توانایی برقراری ارتباط با سایر انسان ها نیاز دارند که این توانایی را اصطلاحا، مدیریت برقراری روابط انسانی می نامند.

اهمیت و حساسیت ایجاد روابط انسانی، آن را به عنوان یک دانش مطرح می سازند اما در واقع علاوه بر اطلاق دانش و روابط انسانی باید به عنوان یک هنر و مهارت نگریست. ایجاد روابط انسانی به ظرافت ها و شیوه های خاصی نیاز دارد که علاوه بر دانش، هنر، مهارت های ویژه ای در شرایط زمانی و مکانی خاص می طلبد.

با آن که نیاز به مدیریت روابط انسانی در همه برخوردهای انسانی مشهود است، اما نیاز به آن ر سازمان های اداری، آن گونه که باید درک نشده است. روابط انسانی آنقدر اهمیت دارد که بسیاری از صاحب نظران علم مدیریت، مدیریت را علم، هنر و یافتن برقراری روابط با انسان های داخل سازمان تعریف می کنند.

در یکی دو دهه اخیر، اصطلاح روابط انسانی، برخی اندیشمندان علم مدیریت را با مفهوم دیگری با عنوان <<رفتار سازمانی>> مترادف دانسته اند. اما حقیقت این است که رفتار سازمانی به مطالعه رفتار در حالت واقعی آن و به همان صورت که در سازمان رخ می دهد، می پردازند و دلایل به وجود آورنده آن را توضیح می دهد.

رفتار سازمانی، در حد یک علم، از قضاوت های ارزشی می پرهیزد، ولی روابط انسانی از یک بار ارزشی و انسانی برخوردار است و درباره درستی یا نادرستی رفتارها و روابط، به ارزشیابی و انتقاد می پردازد. روابط انسانی مفهوم وسیعی دارد هر نوع رابطه ای میان افراد و در همه محیط ها و موفقیت ها را در بر می گیرد.

ارتباطات رسمی، غیررسمی، تجارتی، اجتماعی، حکومتی، فرهنگی و آموزشی میان افراد و گروه ها و جوامع، روابط انسانی نام دارد. اما رفتار سازمانی واژه بسیار محدود و باریکی است که به عنوان یک رشته علمی در پی درک، توضیح و پیش بینی رفتار در محیط سازمان های رسمی است.

نظریه های مختلف در رابطه با روابط انسانی

در رابطه با روابط انسانی نظریه های مختلفی وجود دارد که به توضیح برخی از آنها می پردازیم.

دیویس می گوید: تفاوت رفتار سازمانی و روابط انسانی مانند تفاوت آسیب شناس و پزشک است، آسیب شناس در پی درک و شناخت برخی بیماری های انسان است ولی پزشک از این دانش برای نتیجه گیری بهتر و بهبود و بهسازی استفاده می کند.

دانش روابط انسانی را باید به کارگیرنده همه علوم رفتاری دانست که آن علوم را به طور علمی و در تعامل افراد با یکدیگر به کار می گیرد. این علم کاربردی، در راه رسیدن به اهداف خود از روان شناسی، جامعه شناسی، انسان شناسی، علم سازمان و مدیریت، علم معانی و بیان، منطق و ارزش شناسی بهره می گیرد.

ریس و برندت در کتاب روابط انسانی اثربخش گفته اند: روابط انسانی، در مفهوم وسیع آن، همه انواع تعاملات میان مردم و تعت، کوشش های معاضدت آمیز و روابط گروه ها را در بر می گیرد. روابط انسانی با اعتقادات، نگرش ها و رفتارهایی که سبب کشمکش های میان فردی می شود و با زندگی مشخص ما و همه موفقیت های کاری، ارتباط دارد.

از روابط انسانی تعریف نسبتا زیادی شده است که نکته جالب و تقریبا مشترکی که فیفتر و شروود، دیویس، مهرآسا و پرهیزکار ارائه داده اند وجود دارد. مسأ له پذیرش فرد یعنی، پذیرش ارزش، اهمیت و حق زیستی او می باشد. در این تعاریف سعی شده است از طریق دادن آزادی عمل، شناسایی فرد به عنوان یک شخص با تمام تفاوت ها و خصوصیات فردی، درک قابلیت ها و شرکت دادن او در تصمیم گیری ها، بر میزان علاقه فردی افزوده گردد و از بی تفاوتی های احتمالی جلوگیری شود.

روابط انسانی در یک سازمان آموزشی از نظر دکتر سید محمد میرکمالی

فرایند برقراری، حفظ و گسترش رابطه هدفدار پویا و دوجانبه بین اعضای یک سیستم اجتماعی (مدرسه) است که با تأمین نیازهای منطقی و اجتماعی و روانی فرد و گروه، سبب تفاهم، احساس رضایت و سودمندی متقابل و به وجود آوردن زمینه های انگیزش و رشد و تسهیل رسیدن به اهداف سازمان آموزشی می شود.

بنا به تعریف فوق بر مدیریت آموزشی فرض است که اگر در مدیر، کار میان او و همکارانش رابطه دوجانبه زنده و با هدف سازندگی وجود ندارد، این رابطه را به وجود آورد و چنانچه تا حدودی این رابطه وجود دارد، آن را توسعه دهد.

رابطه ای هدفدار پویا و دوجانبه، رابطه ای است که بر اساس نیازها و شرایط طرفین و سازمان از کیفیت و قوت لازم برخوردار باشد. در عین حال این رابطه باید برای دو طرف قابل استفاده و سودبخش باشد. رابطه انسانی میان دو فرد یا دو گروه، رابطه ای است که در آن دو طرف احساس کنند که نیازهای اجتماعی و روانی آنها تأمین می شود.

هر مدیری باید در درجه نخست از خود بپرسد که آیا توان پذیرفتن دیگران را - آن چنان که هستند - دارد یا خیر؟ آیا برای دیگران حق زیستن و اظهار وجود قائل است؟ آیا می داند که هر انسانی یک موجود منحصر به فرد است و از توانایی ها و استعدادهای متفاوتی برخوردار است و هیچ دو نفری صد درصد مانند یکدیگر نیستند؟ اگر مدیری نتواند معلمان، دانش آموزان و کارمندان خود را آن گونه که هستند، بپذیرد و خود و خواسته ها و خصوصیات شخص خود را محور مقایسه و پذیرش آنان قرار دهد، هرگز نمی تواند با دیگران رابطه مستمر و سودمندی برقرار کند.

زندگی همه انسان ها از یک فرایند کلی و از مراحل کوچک تر تشکیل می شود. به عنوان مثال، دوره کودکی یک مرحله از مراحل زندگی انسان است که در آن بازی و رشد جسمانی اهمیت زیادی دارد. دوره نوجوانی و جوانی نیز مراحل دیگری از زندگی انسان است که ویژگی های خاص خود را دارد. در عین حال هر کودک، نوجوان و یا جوان، علاوه بر نیازهای مشترک هر مرحله زندگی خود، دارای ویژگی های خاص خود نیز هست که او را از دیگران جدا و متمایز می سازد.

عامل اصلی این تفاوت ها، استعدادها یا نیروهای بالقوه ویژه هر فرد است. هیچ مدیر آموزشی نمی تواند ادعا کند که مدیر آموزشی خوبی است، مگر آن که نیازهای مشترک مراحل مختلف زندگی انسان و مخصوصاً مرحله مقطع تحصیلی تحت مدیریت خود و استعدادهای خاص افراد را بشناسد. از طرف دیگر وسایل، امکانات لازم و لوازم تأمین، شکل گیری و شکوفایی آنها را فراهم سازد. یکی از صاحب نظران، وظیفه مدیر را فراهم ساختن و به وجود آوردن محیط کار سازمان یافته می داند.

در چنین محیطی، نیازهای همه انسان ها شناسایی می شود و سرانجام به درجه تحقق و تأمین می رسد. وی معتقد است، محیط باید از جوی آرامش بخش و نسبتا آزاد و قابل آزمایش و استفاده برخوردار باشد تا فرد بتواند بدون احساس موانع سخت و درهم شکننده به طور طبیعی رشد کند.

یک اجتماع سالم به شاعر نیاز دارد، به سرباز نیاز دارد، به بانکدار نیاز دارد، به ورزشکار و معدنچی نیاز دارد، یک اجتماع کاملا همگن که افراد آن واقعا شبیه به یکدیگر باشند، جامعه ای نفرت انگیز، بی ثبات، کم دوام و وحشتناک خواهد بود. بیایید به خاطر گونه گونه مان شکرگزار باشیم.

بزرگترین وظیفه مدیریت آموزشی، تشخیص این تفاوت ها و احترام به آنها و زمینه سازی برای شکوفایی و رشد آنهاست. رفتار و روابط انسانی در مدرسه همین تشخیص، احترام و زمینه سازی هاست. سازمان عبارت است از مجموعه گروه های انسانی که اهداف مشترکی دارند. با توجه به اینکه موضوع پژوهش روابط انسانی است در میان مهارت های سه گانه مدیریتی به توضیح مهارت انسانی می پردازیم این مهارت ها عبارتند از: 1 - مهارت فنی 2 - مهارت انسانی 3 - مهارت ادراکی

مهارت انسانی

توانایی و قدرت تشخیص در زمینه ایجاد محیط تفاهم و همکاری و اجرای کار توسط دیگران فعالیت موثر به عنوان عضو گروه، درک انگیزه های افراد و تاثیرگزاری بر رفتار آنان را مهارت انسانی گویند.

مهارت انسانی در نقطه مقابل مهارت فنی است. یعنی کارکردن با مردم در برابر کار کردن با اشیا و چیزها، داشتن مهارت های انسانی مستم آن است که شخص پیش از هر چیز خود را بشناسد، به نقاط ضعف و قوت خود آگاه باشد، عقاید و افکارش برخود او روشن باشد. اعتماد به نفس داشته باشد، به دیگران اعتماد کند. به عقاید، ارزش ها، احساسات آنان احترام بگذارد، آنان را درک کند، از تأثیر گفتار و کردار خویش بر دیگران آگاه باشد و بتواند محیط امن و قابل قبولی برای جلب همکاری دیگران فراهم سازد.

مهارت های انسانی به آسانی قابل حصول نیستند و فنون و روش های مشخصی ندارند، امروزه دانش علمی در قلمرو روان شناسی، روان شناسی اجتماعی، مردم شناسی و تجربه و کارورزی در شرایط گروهی و اجتماعی، به طور غیرمستقیم زمینه دستیابی به مهارت های انسانی را فراهم می سازد.

فرآیند ارتباط

برای آنکه روابط انسان ها به نحو مطلوب برقرار شود و افرادی که در تماس با هم قرار دارند، منظور یکدیگر را بفهمند، لازم است اجزایی را، که در فرآیند ارتباط دخیلند، مورد توجه قرار دهند.

این اجزا عبارتند از:

1 - عقیده یا فکری که باید منتقل شود ( پیام )

2 - وسیله ارتباطی که از طریق آن عقیده یا فکر ( پیام ) منتقل می شود.

3 - انتقال پیام به وسیله گیرنده

4 - دریافت پیام به وسیله گیرنده

5 - درک پیام به وسیله گیرنده

6 - اطلاع از تأثیرگذاری که پیام دربرگیرنده داشته است

شاخص های روابط انسانی مطلوب

1 - درک نیازها و استعدادها و مشکلات دیگران و کوشش برای تأمین، شکوفایی و حل آن

همه معلمان، دانش آموزان و حتی اولیاء به عنوان انسان دارای نیازهایی هستند که بهنجاری و سلامت آنها به تأمین این نیازها بستگی دارد. انگیزه و میل به کار و مسؤولیت پذیری انسان ها، با نیازهای آنها رابطه مستقیم دارد. هر قدر که میان کار و نیازهایش همخوانی و سازگاری بیشتری احساس کند، تحرک بیشتری از خود نشان خواهد داد. کوشش برای شناخت نیازها و تامین آنها از وظایف اساسی مدیرآموزشی است. از آنجا که کودکان، نوجوانان وجوانان به نسبت تجربه کمتری دارند و کمتر آینده نگر هستند، باید مسائل درسی، امر مدرسه و تکالیف چنان مطرح شود که در زمان حال نیز فواید هر موضوع برای آنها قابل درک باشد و بتوانند آن را با نیازهای خود تطبیق دهند.

از سوی دیگر، معلمان و دانش آموزان و حتی اولیا، در زندگی فردی و اجتماعی خود با مسائل و مشکلاتی رو به رو می شوند که ممکن است تا حدودی زندگی شغلی و تحصیلی آنها را تحت الشعاع قرار دهد و یا آن را مختل سازد. گذر از موانع و مشکلات زندگی، گهگاه به صبر و بردباری و کمک دیگران نیاز دارد.

گاهی اوقات، با اندکی ملاحظه، توجه و کمک می توان مشکل کارمند یا دانش آموزان را حل کرد. یک مدیر آموزشی مسؤول کسی است که از طریق معلمان و اولیا و یا سایر کارکنان، به نحو مقتضی از مشکلات دانش آموزان آگاه شوند و چنانچه علائم و یا رفتارهای ناخواسته و یا نابهنجاری از دانش آموزی مشاهده کرد، پیش از هر اقدام و یا تصمیمی، نسبت به بررسی جوانب امر و دلایل احتمالی مشکل به بررسی و تجزیه و تحلیل بپردازد.

2 - دوست داشتن دیگران

یکی از موضوعات بسیار حساس در همه مدیریت ها و به ویژه در مدیریت آموزشی که تا حدودی بحث کمتری در مورد آنها شده و توانسته است توجه و حساسیت مدیران را برانگیزد. مسأله توان و مهارت دوست داشتن معلمان و دانش آموزان است. اصولا تا کسی نگرش مثبتی نسبت به انسان ها در کل و نیروهایی که با آن کار می کند نداشته باشد، مدیرخوبی نخواهد شد.

همان گونه که رمز موفقیت در مدیریت، موفق شدن در کار کردن با انسان ها نیز دوست داشتن همکاران و انسان هایی است که با آنها کار می کنیم. مدیر باید نسبت به همکاران خود نوعی علاقه و خیرخواهی داشته باشد و آنها را از صمیم دل دوست بدارد. تا زمانی که کسی را به دلایلی دوست نداشته باشیم نمی توانیم با او ارتباط برقرار کنیم.

علی (ع) در فرمان بزرگ خود به مالک اشتر، به او توصیه فرمود: ای مالک قلب خود را از مهربانی و گذشت نسبت به زیردستان یا رعایا پرکن و به آنها دوستی و محبت کن و به آنها لطف و عنایت داشته باش، معنی دیگر این سخن آن است که اگر شخصی در موضع موقعیت مدیریت قرار گیرد، باید دوست داشتن مردم را تمرین کند و گرنه لایق مدیریت نیست و در کار خود موفق نخواهد شد.

دوست داشتن در مدیریت آموزشی و آموزش، مفهوم ژرفی دارد. تا شخصی نتواند کودکان یا نوجوانان را دوست داشته باشد، در آنها نفوذ نخواهد کرد. بچه ها از افراد بیگانه و غریبه فرار می کنند و به آن چه خوشایند و خوش منظر باشد، روی می آورند. کودکان به کسی می گرایند که آنها را دوست داشته باشد. این دوستی هم جنبه ظاهری و جنبه باطنی دارد.

رسول گرامی اسلام (ص) تأکید فراوانی بر مهر ورزیدن به کودکان و دوست داشتن آنها داشت و می فرمود: کودکان را دوست بدارید و با آنها رحیم و مهربان باشید.

3 - خوب گوش دادن و پذیرش افراد

خوب گوش دادن و خوب شنیدن از اساسی ترین عوامل ارتباط در برقراری روابط انسانی است که بسیاری از مشکلات سازمانی و عصبانیت ها با خوب گوش دادن به درددل ها و مشکلات افراد حل می شود. مدیری که توانایی تحمل دیگران را نداشته باشد و نتواند با بردباری به حرف های همکاران و یا دانش آموزان خود گوش دهد، در برقرار کردن ارتباط موفق نخواهد شد. شاید بسیاری از عقده های حقارت و خودنمایی ها با خوب گوش دادن، توجه به گفته های معلمان و دانش آموزان و شنیدن با گوش دل است.

در این حالت مدیر سعی می کند با تمام وجود به تمام معانی و مفاهیم که در کلمات و جملات طرف مقابل است توجه کند. در شنیدن از درون، با تمام احساسات، هیجانات و حالات جسمی و روانی فرد توجه می شود. با گوش دل شنیدن، کوششی برای درک نیازها و خواسته های افراد برای پیدا کردن راه حل مناسب برای مشکلات مراجع است.

خوب گوش دادن آن قدر اهمیت دارد که به عنوان یکی از روش های روان درمانی مورد استفاده قرار می گیرد، کارل راجرز به این روش اعتقاد داشت و از روان درمان گران و مشاوران می خواست که از این روش استفاده کنند. اگر چه مدیران، به طور معمول روان درمان گر نیستند ولی در حقیقت با موارد زیادی از مشکلات عاطفی و روانی کودکان، نوجوانان و جوانان رو به رو می شوند که با توجه به عظمت و حساسیت مطلب لازم است که یک روان درمان گر ماهر باشند.

برای رسیدن به نتیجه مطلوب، یعنی برقراری ارتباط و حل مشکلات طرف مقابل، از روش غیرمستقیم استفاده می شود. در این روش مدیر زیاد صحبت نمی کند بلکه به فرد فرصت می دهد تا حرف های خود را بزند و سرانجام با کمک خود او سعی می کند راه حل هایی برای مشکلاتش ارائه دهد.

4 - برقراری بهداشت روانی در محیط آموزشی

هر محیط آموزشی دارای جوی است که ممکن است آن محیط را سرد، خشک، غیرقابل اعتماد، ترس آور و یا گرم، صمیمی، قابل انعطاف و حمایت کننده سازد. هر چه جو سازمان مثبت تر باشد، برقراری ارتباط و روابط انسانی آسان تر خواهد بود. بالعکس فضای بسته، ترس آور و یا منفی سبب بی اعتمادی، جدایی و نفرت افراد از هم می شود.

محیط زندگی انسان نقشی اساسی در احساس خوشبختی و یا تیره بختی او دارد. اگر محیطی بتواند به فرد اعتماد به نفس بدهد و بروز استعدادها و احساسات او را ممکن سازد و در نهایت بتواند زمینه های دستیابی به نیازهای فرد را امکان پذیر سازد، افراد احساس شادی و خوشبختی خواهند کرد. بالعکس اگر محیطی مانع رشد اعتماد به نفس فرد شود و استعدادهای او را در نطفه خفه کند و یا در او موجی از کینه، عداوت و احساس گناه به وجود آورد، در افراد احساس افسردگی، درماندگی و تیره روزی پدید می آید.

وجود چنین ویژگی های مثبت یا منفی در یک سازمان آموزشی، نشان دهنده وضع بهداشت روانی در آن سازمان است. بهداشت روانی، حالت ویژه ای از روان است که سبب رشد و کمال شخصیت افراد در سازمان می شود. در حقیقت، بهداشت روانی حاصل مساعد بودن زمینه ها و شرایط برای زیست و رشد فرد در سازمان یا جامعه است.

نکات مورد توجه در روابط انسانی

برای آنکه مدیر بتواند روابط موفقیت آمیزی با معلمان، دانش آموزان، والدین آنان و. برقرار کند و منظور خود را به آنان تفهیم سازد و منظور آنان را نیز به درست بفهمد باید به نکات زیر توجه کند:

بداند که می خواهد از طریق برقراری ارتباط به چه چیزی دست یابد و هدف از ارسال پیام چیست؟

پیام را بدون پیچیدگی و ابهام و از طریق ارتباط وسیله ارتباطی مناسب ارسال دارد.
نیازهای گیرندگان پیام را تشخیص دهد و توجه به حالات روحی و روانی و عاطفی آنان و بدست آوردن اطلاعات لازم و کافی درباره مخاطبان به ارسال پیام اقدام کند. این امر سبب می شود که مدیر قابلیت و میزان پذیرش پیام را بررسی کند.

با گیرندگان صمیمی باشد و در آنان اعتماد و اطمینان ایجاد کند.

به صحبت ها خوب گوش بدهد و قابلیت پذیرش افراد را داشته باشد. زیرا بسیاری از مشکلات موجود در مدرسه با خوب گوش دادن به درددل های کارکنان قابل حل است.

سطح دانش، اطلاعات و معلومات مخاطبان خود را در نظر بگیرد. از جملات کوتاه و واژه های قابل فهم استفاده کند.

در جریان صحبت کردن بر نکات اصلی و کلیدی تاکید کند و از جزئیات کم اهمیت بپرهیزد.

رمز موفقیت در مدیریت، موفق شدن در کار کردن با انسان هاست. رمز موفقیت در کار با انسان ها نیز دوست داشتن آنهاست.

مدیر باید نسبت به همکاران، دانش آموزان و. نوعی علاقه و خیرخواهی داشته باشد و آنها را از صمیم دل دوست بدارد. تا زمانی که کسی را به دلایلی دوست نداشته باشیم، نمی توانیم با او ارتباط برقرار کنیم.

هر مدیر آموزشی باید به روحیه و حالات روانی دانش آموزان و معلمان خود توجه داشته باشد. چنانچه علائمی از بی اعتمادی، ترس، ناامیدی، تنفر و احساس نکردن نشاط در محیط آموزشی دیده شود، به معنی نبود بهداشت روانی و فقدان روابط انسانی است.

منبع: خبرگزاری فارس